Haiku: Kestirme Yoldan Bilge Görünmek / Ağaç Gibi Düşünmek - 4

Haiku, Japonların en sinsi icatlarından biri.

Üç satır.

On yedi hece.

Bir doğa imgesi, bir küçük gözlem, bir iç çekiş.

Anlamıyorsan sorun sende gibi davranıyor.

Çünkü kısa.

Çünkü Japon.

Çünkü birkaç kelimeyle,

çok şey anlatmanın mümkün olduğuna inanıyor.

Ama haiku aslında,

kestirme yoldan bilge görünmenin edebi versiyonu.

Sana “doğaya bak ve sus” diyor.

Çünkü sen ne kadar anlarsan anla,

zaten açıklamayacak.

---

Bir çiçek açar,

rüzgar dalı öperken —

kimse görmez.

---

Ve sen diyorsun ki:

“Vay be.”

Belki de demelisin.

Çünkü haiku seni anlamaya değil,

dinlemeye çağırır.

Peki ama nasıl dinlenir bu haiku?

İlk haikuların ustası Matsuo Bashō der ki:

"Haiku bir defa okunmaz.

İlk okuma ses içindir.

İkincisi yankı içindir."

Yani haiku anlama değil, duyma işidir.

En az iki kere okunur.

Bir fikir değil, bir yankı bekler senden.

Yoksa üç satırda ne anlatılabilir?

Birinci satır: Gözlemcinin halidir.

İkinci satır: Doğanın cevabıdır.

Üçüncü satır: İkisinin arasında bir boşluktur.

Haiku, seni dünyayla yalnız bırakır.

Araya da bir rüzgar sesi koyar.

Not: Haiku dünyasına adım atacaksanız, çevirene dikkat edin.

Üç satırda bir dünya varsa, o dünyaya açılan kapıyı kim çevirmiş, önemli.

Başlamak için önerimiz:

Başo – Kelebek Düşleri

(Türkçeye çeviren: Oruç Aruoba)

Sessizliği bile doğru çevirmiş adam.